Projekt badawczy – jak go zrozumieć i osiągnąć sukces?

Na całym świecie liczba naukowców rośnie, co odzwierciedla ich kluczową rolę w postępie technologicznym i społecznym. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby publikacji naukowych oraz zwiększoną mobilność badaczy, co sprzyja międzynarodowej współpracy i wymianie wiedzy. UNESCO zanotowało, że w latach 2014-2018 liczba naukowców i badaczy rosła znacznie szybciej niż populacja globalna, co wskazuje na dynamiczny rozwój sektora badawczego. Zanotowano wówczas, że do 2018 roku pracowało na pełen etat już 8,85 mln naukowców. 

Instytucje publiczne dostrzegają znaczenie wsparcia dla badań naukowych jako kluczowego elementu rozwoju gospodarczego i społecznego. Projekty badawcze są uważane za istotny czynnik w dążeniu do zrównoważonego rozwoju oraz osiągania globalnych celów. W artykule tym omówimy, czym jest projekt badawczy, jakie kroki są niezbędne do jego realizacji oraz jak wygląda jego struktura.

Czym jest projekt badawczy?

Project Management Institute, czyli międzynarodowa organizacja non-profit zrzeszająca menedżerów projektów, definiuje projekt jako „czasowe przedsięwzięcie podejmowane w celu stworzenia unikatowego produktu, usługi lub wyniku”.

Z kolei ogólna definicja projektu badawczego wynika bezpośrednio z zapisów rozporządzenia ds. POL-on § 5 ust. 3 pkt 8). Według zapisów rozporządzenia projekt naukowy jest rozumiany jako działania związane z badaniami naukowymi, pracami rozwojowymi lub upowszechnianiem nauki, które mają na celu rozwiązanie istotnych problemów badawczych.

Projekt badawczy to przedsięwzięcie, które ma na celu znalezienie odpowiedzi na określony problem. W jego ramach formułuje się hipotezę, którą następnie próbuje się zweryfikować poprzez zastosowanie szeregu strategii lub działań. Oznacza to, że projekt badawczy zakłada wyznaczenie celów, które uwzględniają zarówno kluczowe kwestie do rozwiązania, jak i dostępne zasoby, takie jak personel, finansowanie czy dane.

Każdy projekt badawczy, niezależnie od dziedziny nauki, powinien zawierać:

• Cel badania.

• Dobrze zdefiniowany problem badawczy i obiekt badań.

• Zbiór strategii, takich jak przegląd literatury dotyczącej badanego tematu.

• Metody badawcze i plan badania.
• Prezentację wniosków.

Etapy realizacji projektu badawczego

Kroki, które należy podjąć, aby zrealizować projekt badawczy, opierają się na metodzie naukowej stosowanej w celu uzyskania wyników. Oto etapy, które muszą zostać uwzględnione:

• Pomysł na badania: istnieje wiele sposobów wyboru pomysłu do projektu badawczego, ale jednym z najczęściej stosowanych jest obserwacja codziennego życia i identyfikacja problemów. Osobom, które po raz pierwszy mierzą się z takim projektem, zaleca się unikanie zbyt szerokich tematów.

• Sformułowanie problemu: po zidentyfikowaniu problemu należy stworzyć mapę koncepcyjną, która określi główne kierunki pracy, ustali cele oraz zdefiniuje pytania badawcze. Ważne jest także uzasadnienie wykonalności projektu: dlaczego jest on istotny dla danej dyscypliny, jak można praktycznie wykorzystać uzyskane wyniki oraz jakie zasoby są dostępne.

• Opracowanie ram teoretycznych (koncepcyjnych i kontekstowych): na tym etapie dokonuje się przeglądu dostępnej literatury na temat badań, analizuje dotychczasowe wyniki i identyfikuje główne teorie. Definiując kluczowe pojęcia i umieszczając je w określonym kontekście, badacz ułatwia zrozumienie tematu oraz upewnia się, że jego projekt zmierza do odkrycia nowych informacji.

• Definiowanie metodologii: wybór metodologii zależy od rodzaju badań i decyduje, czy będą wykorzystywane techniki ilościowe, jakościowe, czy obie. Ważne jest, aby uzasadnić wybrane procedury. Na tym etapie definiuje się także badane populacje lub grupy, wielkości próbek itp.

• Plan pracy: przy ustalaniu planu pracy ważne jest zaplanowanie harmonogramu działań. Cele i założenia muszą być realistyczne, a praca uporządkowana.

• Monitorowanie i realizacja projektu badawczego: na tym etapie wykonuje się wszystkie wcześniej zaplanowane kroki. Aby projekt zakończył się sukcesem, najlepiej realizować kolejne etapy zgodnie z przygotowanym planem.

Struktura dobrego projektu badawczego

Oprócz stosowania metody naukowej w celu uzyskania wyników, każdy dobry projekt badawczy powinien zawierać w swojej strukturze następujące elementy: tytuł, sformułowanie problemu, rozwinięcie, wnioski oraz bibliografię.

Tytuł

Powinien być opisowy, co oznacza, że tytuł projektu badawczego musi jasno określać cel badania.

Sformułowanie problemu lub wprowadzenie

To część, w której przedstawiany jest wybrany temat oraz uzasadnienie jego wyboru. Ważne, aby problem został przedstawiony w sposób od ogólnego do szczegółowego, czyli zaczynając od szerokiego zagadnienia, a następnie rozbijając je na konkretne pytania badawcze, które staną się podstawą dalszych analiz.

Rozwinięcie

Jest to najważniejsza część projektu, w której udziela się odpowiedzi na wszystkie postawione pytania. W tej sekcji prezentowane są dane w odpowiednim kontekście, omówiona zastosowana metodologia oraz przedstawione uzyskane wyniki. Niezwykle istotne jest, aby nie zapomnieć o uwzględnieniu wcześniejszych badań i teoretycznych podstaw, na których opiera się projekt. Warto również dołączyć wykresy, zdjęcia czy infografiki wspierające wyjaśnienia.

Wnioski

Po przeprowadzeniu analizy przedstawiane są wnioski. Nie chodzi jednak tylko o zaprezentowanie wyników, ale także o ich uzasadnienie oraz wpisanie w szerszy kontekst dyskusji naukowych z danej dziedziny. Warto w tym miejscu odwołać się do innych autorów i ich prac.

Bibliografia

Na końcu wymieniane są wszystkie źródła, z których korzystano podczas realizacji badania: książki, artykuły internetowe, multimedia itd.

Projekty badawcze odgrywają ogromną rolę w poprawie jakości życia społecznego, kulturowego i ekonomicznego. Bez wątpienia przyczyniają się do tworzenia nowych zasobów wiedzy, które pozwalają na rozwój społeczeństwa – co jest szczególnie istotne w dzisiejszym, dynamicznie zmieniającym się świecie.

Grupa Santander koncentruje się na promowaniu kluczowych obszarów rozwoju zawodowego: ciągłej edukacji, podnoszeniu kwalifikacji oraz zdobywaniu nowych umiejętności. W odpowiedzi na te potrzeby stworzono Santander Open Academy – globalnąi innowacyjną platformę edukacyjną, która oferuje unikalne możliwości doskonalenia zawodowego. Dołącz do naszej międzynarodowej społeczności, korzystaj z bezpłatnych szkoleń, różnorodnych materiałów edukacyjnych oraz nagród i stypendiów oferowanych przez renomowane uniwersytety i instytucje.

Otwórz drzwi do przyszłości pełnej możliwości!